«اضطراب امتحان » پدیده روانشناختی شایعی در میان دانش آموزان و دانشجویان محسوب می گردد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که اضطراب امتحان عملکرد تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار می دهد و متقاباً عملکرد تحصیلی نیز می تواند باعث اضطراب امتحان شود. پژوه شها نشان داده اند افرادی که از اضطراب امتحان فزاینده ای رنج می برند، به صورت کلی و فارغ از زمینه یا موقعیت افراد مضطرب می باشند و دچار اضطراب عمومی یا فراگیر نیز هستند. پژوهش ها نشان می دهد که افراد دارای اضطراب امتحان حاد، در موقعیت هایی که عملکرد آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد؛

الف. وقت بیشتری را صرف می کنند.

ب. در مورد عملکرد خود و اینکه دیگران چگونه عمل می کنند نگران هستند.

ج. در مورد گزینه های سوالات اشتغال ذهنی دارند و به موضوعاتی چون عدم کفایت، انتظار تنبیه، از دست دادن ارزش و افزایش واکنش های غیر ارادی و جسانی زیاد فکر می کنند. 

به طور کلی اضطراب امتحان در موقعیت ارزشیابی و حل مسئله بروز می کند و دارای دو مؤلفه اصلی نگرانی و هیجان پذیری است. نگرانی فعالیت فکری مربوط به تکلیف است که شامل دلواپسی فکری زیاد درباره عملکرد، پیامدهای شکست ناشی از امتحان، افکار مربوط به بدامتحان دادن و انتظارات منفی از عملکرد را شامل می شود. هیجان پذیری واکنش های عصبی خودمختار مانند تپش قلب، سردرد، آشفتگی معده و... را شامل می شود. در این بخش برای فهم به ر اضطراب امتحان ابتدا اضطراب و جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. اضطراب چیست؟ کارکرد آن چیست؟ آیا اضطراب کاما نابهنجار و منفی است یا اینکه نه جنبه های مثبت و مفیدی هم دارد؟

شما داوطلب و دانش آموز عزیز با دانلود PDF زیر می توانید پاسخ بسیاری از سوالاتتان را دریافت نمایید و همچنین می توانید با آمادگی بیشتری در کنکور سراسری شرکت کنید:

برای دریافت اینجا کلیک کنید
حجم: 2.68 مگابایت
توضیحات: زمان مطالعه: 5 دقیقه

استرس کلمه آشنایی است که روزانه بارها و بارها به کار می بریم و هیچ فردی با آن بیگانه نیست. استرس می توانند علاقه و انگیزه ما را برای انجام خیلی از کارها از بین ببرد. استرس واکنش فیزیولوژیک بدن ما در مقابل هر تغییر، تهدید و فشار بیرونی یا درونی است که تعادل روانی ما را بر هم می زند. خصوصا برای شما دانش آموزان عزیز و حتی دانشجویان ندانستن و کمبود اطلاعات در این زمینه و در زمینه مقابله با آن می تواند  آینده را برایتان به گونه دیگری رقم بزند!

 امروزه بیشترین استرسی که ما تجربه می کنیم، در ذهن مان به وجود می آید، تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، مرگ نزدیکان و وجود یک بیماری بااهمیت در خانواده از جمله عوامل بیرونی رهاسازی فشار عصبی هستند. جالب آنکه حوادث شادی آور نیز می توانند به همان اندازه وقایع غم بار برای انسان فشارزا باشند. به همین دلیل بد نیست به برخی عوارض استرس به خصوص در محیط کار اشاره کنیم.

گرفتگی عضلات

وقتی استرس دارید، بدن تان به منیزیم احتیاج دارد تا به شل شدن عضلات کمک کند. اگر شما به صورت مداوم استرس دارید، میزان منیزیم بدن تان کم می شود و در نتیجه دچار گرفتگی عضلات خواهید شد. برعکس، وقتی آرامش تان را حفظ کنید، گرفتگی عضلات تان کمتر خواهدشد و یا از بین خواهدرفت.

تغذیه کنکوری ها در زمان کنکور

به خاطر سپردن این نکات برای شما کنکوری عزیز نوعی آموزش است که علاج واقعه قبل از وقوع را شامل می شود. به گفته‌ بسیاری از کارشناسان تغذیه، عوامل بسیاری مانند وراثت، محیط زیست، بیماری‌ها، دارو‌های شیمیایی و نوع تغذیه در افزایش یا کاهش حافظه نقش دارند و در این بین، تغذیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و یکی از راه‌‌های موفقیت در کنکور، داشتن حافظه‌ ای قوی است تا مطالب در درازمدت در ذهن باقی  بماند.

کنکوری‌ها صبح روز آزمون، آبمیوه طبیعی، عسل و نان بخورند

بی‌تردید کیفیت تغذیه به ویژه در دوران امتحانات و کنکور، می‌تواند در موفقیت یا عدم موفقیت آنها در امتحانات نقش موثری داشته باشد؛ چرا که معمولا در امتحانات افراد با نوعی ترس از عدم موفقیت و استرس روبرو هستند. این در حالی است که به گفته کارشناسان؛ استرس می‌تواند نیاز بدن را به مواد مغذی افزایش دهد. بنابراین لازم است در این ایام از تغذیه مناسب بهره گرفت .

رعایت اصول تغذیه‌ای و برخورداری از گروه‌های چهارگانه غذایی بویژه در دوران کودکی و نوجوانی، با اشاره به اصول تغذیه‌ای مناسب الزامیست و  از لحاظ مصرف پروتئین در کشور مشکلی وجود ندارد. این در حالی است که استفاده از مواد حاوی لیستین، ماهی، تخم مرغ، گردو، بادام زمینی و انواع مغزها به عنوان مواد کمک کننده تکامل مغز بسیار مهم است .

 لزوم رعایت برخی اصول تغذیه‌ای از سوی داوطلبان در ایام کنکور: مصرف زیاد قهوه و چای به منظور بیدار ماندن و صرف ساعات بیشتری برای درس خواندن، نه تنها موثر نیست بلکه خستگی فرد را به دنبال دارد. داوطلبان بهتر است قبل از نیمه شب خوابیده و صبح زود را به درس خواندن اختصاص دهند .

 در طول برگزاری آزمون، قند خون نباید افت کند: کفایت قند خون در طول ساعات برگزاری آزمون در تقویت حافظه کوتاه مدت بسیار موثر است . پس به همراه بردن شکلات توصیه می‌شود!

 به داوطلبانی که آزمون آنها هنگام صبح برگزار می‌شود، توصیه می کنم که از صبحانه حاوی مواد قندی استفاده کنند: صبحانه روز کنکور باید از موادی که قند آنها سریعا وارد خون می‌شود مانند آبمیوه، عسل و مربا و موادی که به تدریج قندشان وارد خون می‌شود مانند نان و غلات برخوردار باشد .

 عدم مصرف مواد پرچرب از جمله خامه، کره و تخم مرغ در روز کنکور: تخم مرغ برای ساخته شدن سلول‌های مغز در ماه‌های قبل از کنکور مهم است. اما از آنجا که به دنبال مصرف مواد پرچرب، چربی خون افزایش می‌یابد، به دنبال آن، سطح تمرکز و هوشیاری کاهش می‌یابد. بنابراین بهتر است در روز کنکور مواد پرچرب استفاده نشود .

به منظور جلوگیری از افت قند خون،‌لازم است داوطلبان در طول برگزاری آزمون از آب یا آبمیوه و بیسکوئیت یا شکلات در حد لازم استفاده کنند.

چند شب قبل از آزمون در واقع زمان هایی برای تمرین شرایط کنکور است. به هیچ وجه مواد کافئین دار مصرف نکنید زیرا الگوی خواب شما را به هم می ریزد. حتما ورزش کنید. شنا برای غلبه بر بی خوابی بسیار موثر است. صبح‌ها ساعت 5 بیدار شوید و پس از ورزش و صبحانه فعالیت خود را شروع کنید و راس ساعت 8 شروع به تست زدن کنید. روز قبل از آزمون به هیچ وجه مطالب جدید را مطالعه نکنید. 

برای مبارزه با استرس راه‌های مفیدی وجود دارد که در سه مرحله پیش، حین و پس از آزمون اجرا می‌شود که با هم به مرور تعدادی از آنها می‌پردازیم:

آخرین توصیه های ما به کنکوری های عزیز

اطلاعیه مهم سازمان سنجش در خصوص کارت حضور در جلسه( درپایان همین صفحه):

کنکوری های عزیز کنکور 96 هم فرا رسید و در روزهای باقیمانده تا کنکور باید طبق آموزش های پیشین که در بخش کنکور ارائه کردیم عمل کنید. 

روزهای باقی مانده تا کنکور دست به کارهای عجیب نزنید. همان روش مطالعه قبلی که تا به حال اجرا کرده اید را ادامه دهید. به هیچ عنوان ساعت خواب خود را کم نکنید زیرا بازده مطالعاتی شما را به طرز چشمگیری کاهش خواهد داد.

درزمان باقی مانده تا کنکور شب ها قبل از خواب چند دقیقه وضعیت خود را درکنکور مجسم نمایید. تصورکنید که سرجلسه کنکور حضور یافته اید وبه پاسخ گویی سوالات مشغول هستید و به راحتی می توانید به تمامی سوالات پاسخ دهید وهیچ گونه مشکلی در جواب گویی به آنها ندارید. و یا خود را در شرایطی تصور کنید که با سؤالات دشواری مواجه شده اید، استفاده از این روش سبب می شود تا استرس وترس شما از حضور درجلسه ی کنکور تا حد زیادی کاهش یابد.

از همین حالا وضعیت خواب وتغذیه خود را منظم کنید. حتماً به نوعی برنامه ریزی کنید که صبح ها ساعت 6 از خواب بیدار شوید.

درهفته قبل از کنکور مطلب جدید نخوانید.  اگر تست های مجموعه ای را تا به حال تمام نکرده اید، از شما می خواهیم که فقط سوال های آزمون های سراسری چند سال اخیر را امتحان دهید.

اگر تست های مجموعه ای را تا به حال تمام کرده اید، به شما توصیه می کنیم که تورق سریع را انجام دهید، می توانید به عنوان منابع از یادداشت هایی که تا به حال داشته اید، حاشیه نویسی های کنار کتاب ها و به ویژه دفتر تحلیل آزمون و به طور کلی از این نوع ابزارهای خلاصه برداری ویادداشت برداری می توانید استفاده کنید.

حتماً درتمرین های تست مجموعه ای که انجام می دهید، تکنیک های مدیریت زمان را اجرا نمایید واین مطلب را فراموش نکنید که شما نباید درسرجلسه آزمون وقت کم بیاورید و باید بتوانید یک بار تمامی سوال ها را مطالعه کنید.

✅ اطلاعیه ‌سازمان‌ سنجش‌ آموزش‌ کشور در باره‌ تاریخ‌، نحوه‌ پرینت کارت‌ و محل رفع نقص کارت شرکت در آزمون سراسری‌ سال 1396:

http://www.sanjesh.org/FullStory.aspx?gid=1&id=5060

لینک کمکی

✅برای مشاهده کارت خود به لینک زیر مراجعه فرمایید:

http://srv5.sanjesh.org/p_kart/index.php/kart_sar/sar_96newhfghbm46ngj/kart

لینک کمکی

خبرهای مهم در ربات هدایت تحصیلی تجربه من:

© @Tajrobeyemanbot

برای هر مسابقه باید طبق شرایط مسابقه و حریف تمرین کنید. برای کنکور چگونه تمرین کرده‌اید؟ مبحثی؟ درس‌محور؟ آزمون‌محور؟

آیا همان گونه که روز کنکور آزمون می‌دهید، تمرین کرده‌اید؟ به ذهنتان یاد داده‌اید که انبوه اطلاعات را از کتاب‌های مختلف فراخوانی کند و با شما در یافتن پاسخ سؤالات همراهی کند؟

اصولاً تا کنون درس‌ها یا مباحث درسی را یکی یکی خوانده‌اید و با تست زدن از منابع مختلف، روی مباحث یا درس‌ها تسلط پیدا کرده‌اید. در بهترین حالت، در یک روز، چند مبحث یا چند درس را خوانده‌ و تست کار کرده‌اید. اگر هم‌زمان با مطالعه یا در فاصله‌ی کوتاهی پس از آن تست بزنید، ذهن به‌راحتی مبحث یا محل سؤال را تشخیص می‌دهد و در پاسخ‌دهی همراهی می‌کند؛ اما وقتی با حجم بالای اطلاعات روبه‌رو شود چه؟

روز کنکور، طی چهار ساعت باید تمام درس‌ها و تمام مباحث را به یاد آورید. ماه آخر را طور دیگری تمرین کنید. به ذهنتان یاد بدهید که مثل زمان کنکور فکر کند. روش سه روز یک‌بار، بهترین تمرین برای همراه کردن ذهن در پاسخ‌گویی به سؤالات متنوع و فراخوانی انبوه اطلاعات از حافظه‌ی بلندمدت است.

1-در این شیوه، یک روز صرف برگزاری آزمون و تحلیل آن می‌شودو دو روز دیگر، صرف پرداختن به مباحث خاصی می‌شود که در آن‌ها بیش‌تر احساس ضعف یا نیاز می‌کنید.

2- سعی کنید طبق همان برنامه‌ی زمانی کنکور سراسری، آزمون‌های جامع را در منزل برگزار کنید.

3-روش‌هایی مانند تکنیک «×» و «-» (برای شکار تست‌های خیلی دشوار و وقت‌گیر) و تکنیک زمان‌های مرور از جمله روش‌هایی هستند که باید در روش جمع‌بندی سه‌ روز یک‌بار تمرین کنید.

4- می‌توانید در کنارمرور و جمع‌بندی هر سه روز یک‌بار خود، برای بعضی مباحث یا درس‌های خاصی که بیش‌تر نگران آن‌ها هستید، یک برنامه‌ی مدون چندروزه تنظیم کنید تا در کمال آرامش به مطالعه‌ی آن مباحث بپردازید.

5- استرس‌های احتمالی جلسه‌ی آزمون ناشی از یک‌سری عوامل مانند حل نکردن چند تست پشت سر هم، احساس کاذب فراموشی مطالب، اتفاقات غیر‌ مترقبه سر جلسه، خستگی‌های جسمی و… است. شما می‌توانید در قالب چندین آزمون جامع قبل از کنکور سراسری،  این موارد را تجربه کرده و از همه مهم‌تر، برای مقابله با آن‌ها به راه‌حل‌های مناسب (که مختص خود شما هم باشد) دست پیدا کنید. برای اطمینان بیش‌تر می‌توانید از نظر مشاوران و سایر افراد آگاه در این زمینه استفاده کنید.

6-منابعی که برای اجرای آزمون‌های جامع استفاده می‌کنید، باید با همان تعداد سؤال و چینشی باشد که در کنکور سراسری وجود دارد. سطح سؤالات هم نه خیلی دشوار‌تر از کنکور و نه خیلی راحت‌تر از آن باشد.

7-با توجه به زمان کم ‌بین هر آزمون شاید نتوانید همه‌ی مباحث مورد ‌نظر خود را مرور یا تکمیل کنید؛ بنابراین در این گونه موارد بهتر است آن‌ها را برحسب اهمیت‌شان در کنکور، اولویت‌بندی کرده و سپس مطالعه کنید.

8- اگربرای هر آزمون جامعی که پیش رو دارید، این حس را در خود ایجاد کنید که برای کنکور سراسری آماده می‌شوید خیلی خوب است. همان کار‌هایی را انجام دهید که برای روز‌های قبل از کنکور اصلی انجام می‌دهید؛ یعنی پرداختن به مهم‌ترین مباحثی که در نظر دارید. (برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید...)

ممکن است که این مشکل برای شما عزیزان هم پیش بیاید که گاهی، حتی تا چند روز، دچار تنبلی شده و درس نخوانید و دست از تلاش بکشید. با توجه به اینکه، زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک است و تنبلی در روزهای آینده ممکن است که به مطالعه و تلاش شما عزیزان، بسیار ضرر بزند، در این مقاله درباره راه‌های غلبه بر این حس صحبت خواهیم کرد. برای اینکه از تنبلی جلوگیری کنید، بهتر است که به موارد زیر توجه فرمایید:

۱- به خود پاداش بدهید

بزرگترین نیروی انگیزه­بخش در جهان، داشتن شور و هیجان و رضایت از کاری است که انجام می‌دهید. اگر احساس کنید که پاداش تلاش خود را می‌گیرید، انگیزه‌ای برای کار بیشتر به دست می‌آورید؛ اما اگر کاری که می‌کنید هرگز به قدر کافی خوب نباشد، تلاش شما، فعالیتی کسل‌کننده و بی‌نشاط می‌شود. اشخاص موفق، اغلب به دلیل کاری که می‌کنند به خود امتیاز می‌دهند و احساس هیجان دارند.

1-در برنامه‌ی مطالعاتی‌تان سهمی را برای تست زدن در قالب زمان در هر روز، مشخص کنید.

- تکنیک ضربدر و منها را همواره اجرا کنید و اگر در تشخیص تست‌های وقت‌گیر مشکل دارید، روزی 10 دقیقه وقت بگذارید 20 تست را ببینید و صرفاً سعی کنید تست‌های وقت‌گیر را مشخص کنید (نیازی به پاسخ دادن به تست‌ها نیست).   

- تکنیک تست زدن با دو خودکار را در منزل اجرا کنید. این کار کمک می‌کند تا به‌تدریج سرعت تست‌زنی شما بیش‌تر شود.    

2- سرعت مطلوب در حل سؤالات تستی، چیزی شبیه رکورد مطلوب در یک ماده از دو و میدانی است که ورزشکار، به مرور زمان به بیش‌ترین آمادگی ممکن دست می‌یابد و بعد تلاش می‌کند تا در تورنمنت اصلی، رکورد خود را به نمایش بگذارد. برای رسیدن به این سرعت مطلوب، ابتدا تعداد تست‌های حل‌شده از یک مبحث را (به تناسب میزان سطح دشواری مطلب) به‌وضوح پیش‌بینی کنید و از تست زدن بیش‌تر و کم‌تر از برنامه‌ی شخصی بپرهیزید. در مراحل بعدی همین میزان تست را در زمان‌بندی مشخصی که بیش‌تر از زمان پیشنهادی آزمونی همان درس است حل کنید تا در گام دوم بر نوع حل سؤالات تسلط پیدا کنید. برای بازه‌های مطالعاتی آتی از همان درس و همان تست‌زنی، زمان مشخص‌شده‌ی قبلی را 15 الی 30 ثانیه کاهش دهید و این کاهش زمانی را سه هفته‌ی متوالی ادامه دهید تا به سرعت مطلوبی که از قبل پیش‌بینی کرده بودید برسید. سرعت مطلوب‌تان را بر اساس زمان پیشنهادی آزمون از همان درس برنامه‌ریزی کنید.

3- کنکور یک آزمون است برای همـه‌ی دانش‌آموزان در زمان معین؛ یعنـی زمان، ملاک اصلی است. در مراحل درس خواندن که شامل ادراک، تثبیت، تسلط، ارزیابی و جمع‌بندی هستند در تسلط قـرار است با تست‌های استاندارد کـار خود را ادامـه دهیم. قرار نیست هر چه بیش‌تـر تست بزنیم موفق‌تر شویم بلکه ملاک این است که در زمان خود را بسنجیم؛ یعنی در وقت قانونی به چند سؤال می‌توانیم پاسخ دهیم. پس انتخاب تعداد تست‌ها در زمان استاندارد کنکور ملاک اصلی است. مثلاً اگر در 15 دقیقـه قـرار اسـت 25 تسـت عمومی بزنم ولـی  15 تسـت را توانستم پاسخ دهم، با تکرار و تمرین تعـداد سؤالات پاسخ‌داده را بیش‌تر کنم.

4- منظور و هدف از سرعت مطلوب، باید رسیدن به تمام سؤالات دفترچه‌ی سؤالات باشد که می‌توانید درست پاسخ دهید به گونه‌ای که بعد از آزمون، سؤالی نباشد که می‌توانستید پاسخ دهید ولی به آن نرسیده باشید. برای این منظور باید زمان را در هر تست و در کل مدیریت کنید. برای مدیریت زمان هر تست، هر چه‌قدر تسلط و تمرین بیش‌تری داشته باشید و در منزل با روش درست (تکنیک دوخودکار) تست بزنید سرعت تست‌زنی بیش‌تر شده و خطا کم‌تر می‌شود. در گام دوم در جلسه‌ی آزمون، تلاش کنید اول، تست را شناسایی کنید و اگر نمی‌توانید پاسخ دهید یا تست وقت‌گیری است آن را علامت بزنید (ف، ش، ن، م) و از آن تست بگذرید و به سراغ تست بعدی بروید. درنهایت برای مدیریت زمان کل دفترچه، با تجربه‌ی حاصل از هر آزمون این امر حاصل می‌شود و شما با تمرین در هر آزمون می‌توانید زمان را مدیریت کنید.

5- ابتدا باید هدف‌گذاری واقع‌بینانه داشته باشید؛ یعنی قبل از آن‌که سر جلسه‌ی آزمون حاضر شوید مشخص کنید در هر درس به چند سؤال از ده سؤال می‌خواهید پاسخ دهید. این کار هم باعث آرامش شما در مواجهه با سؤالات  دشوارتر می‌شود و هم به مدیریت زمان در جلسه‌ی آزمون کمک می‌کند. تکنیک دیگری که باید هنگام آزمون دادن انجام دهید ضربدر و منهاست. برای تبحر بیش‌تر در این تکنیک زمان محدودی مثلاً حدود 10- 5 دقیقه را روزانه در منزل اختصاص دهید و در تعدادی سؤال فقط تکنیک × و - را تمرین کنید (بدون آن‌که سؤالات را حل کنید). در این تکنیک شما باید با صرف چند ثانیه برای خواندن سؤال تشخیص دهید این سؤال را بلد هستید و می‌توانید در مدت مقرر آزمون حل کنید که در این صورت در دور اول پاسخ‌گویی، آن را پاسخ می‌دهید. اگر بلد بودید ولی زمان بیش‌تر از حد مقرر آزمون نیاز داشت علامت × می‌زنید و اگر بلد نبودید علامت منفی می‌گذارید که پس از رسیدن به پایان دفترچه در وقت اضافی که می‌آورید روی سؤالاتی که × زده‌اید تمرکز خواهید کرد.

6- در منزل قبل از هر آزمون تکنیک دوخودکار را در پاسخ دادن به تعداد معینی سؤال (10 یا 20 سؤال) اجرا کنید و یک بار با اعمال زمان و بار دیگر بدون محدویت زمانی به تست‌ها پاسخ دهید. بعد از آزمون نیز وقتی دوباره سؤالات را بررسی می‌کنید و به آن‌ها جواب می‌دهید، این روش را به کار بگیرید. برای اجرای درست تکنیک دوخودکار، تمرین تکنیک تست‌خوانی یا تشخیص سؤالات وقت‌گیر لازم است. به کمک این تکنیک می‌توانید سؤالات وقت‌گیر را به خارج از زمان استاندارد پاسخ‌گویی موکول کنید. با اجرای تکنیک دو خودکار، به میزان سرعت و دقت خود در پاسخ دادن به انواع تست‌ها برای درس‌های مختلف پی می‌برید و یاد می‌گیرید که زمان را چگونه مدیریت کنید. لازم است انجام تمرین‌های تستی در منزل، زمان‌دار باشد و تکنیک ضربدر و منها چه در منزل و چه در آزمون اجرا شود.  

7- سرعت و دقت دو آیتم مهم در موفقیت شما در سؤالات چهارگزینه‌ای هستند. تمرین و ممارست زیاد سبب می‌شود که بتوانید در این رابطه مهارت خوبی کسب کنید. سپس ضروری است هم‌زمان با مطالعه‌ی درس‌ها تست‌زنی را در برنامه‌ی خود داشته باشید. ابتدا تست‌های بدون زمان و بعد تست‌های زمان‌دار. البته دقت کنید سرعت شما در تست‌زنی نباید سبب شود که دقت شما کاهش یابد.

8- منتظر معجزه نباشید. این مسئله‌ای است زمان‌بر اما ممکن. اولین گام در افزایش سرعت پاسخ‌گویی به سؤالات، میزان دانش شماست. تناسب این دانش با مهارت‌ها و تکنیک‌های تست‌زنی که کسب می‌کنید عامل افزایش سرعت پاسخ‌گویی شماست. توضیح بیش‌تر این‌که شما با افزایش آموخته‌های خود، طبقه‌بندی دقیقی هم نیاز دارید که در آن با مدیریت دانسته‌ها و زمان می‌توانید سرعت خوبی به دست‌ آورید.

تقویت حافظه با تغذیه: اگر تکنیک‌های یادگیری و درس خواندن را آموخته‌اید اما بازهم برای به خاطر سپردن و برای به خاطر آوردن مباحث با سختی مواجه هستید، زمان آن رسیده که رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و تقویت حافظه با تغذیه را امتحان کنید.

گردو

گردو سرشار از ویتامین E و مواد معدنی است. مصرف مقدار اندکی از آن در روز، به افزایش سلامت شما کمک می‌کند و عملکرد مغز و حافظه را توسعه می‌بخشد. پس برای تقویت حافظه، گردو را فراموش نکنید.

کرفس

سطح بالای آنتی‌اکسیدان و پلی‌ساکارید‌های موجود در کرفس، آن را به یک ماده‌ی ضدالتهاب عالی بدل می‌کند و در درمان امراضی نظیر درد مفاصل و سندرم روده تحریک‌پذیر بسیار کاربرد دارد. کرفس سرشار از مواد معدنی، ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی است.

اگر علاوه ‌بر شاداب نگه‌ داشتن و تقویت حافظه و مغز به دنبال کاهش وزن هستید، می‌توانید به ‌شدت روی کرفس حساب کنید. هنگام استفاده از کرفس تنها به ساقه‌ ها اکتفا نکنید و از برگ‌هایش هم استفاده کنید.

آووکادو

این میوه یکی از سالم‌ترین مواد غذایی و یکی از بهترین انتخاب‌ها برای بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه است. هر چند گاهی به‌خاطر وجود چربی زیاد، تبلیغاتی منفی درباره‌ی این میوه صورت می‌گیرد؛ اما باید بدانید که این چربی‌ها از نوع اشباع‌نشده یا در اصطلاح «چربی خوب» هستند که باعث ثبات سطح قند خون و درخشش پوست شما می‌شوند.

آووکادو حاوی ویتامین K و اسید‌فولیک است و از لخته ‌شدن خون در مغز (یعنی همان سکته مغزی) جلوگیری می‌کند. این میوه در بهبود عملکردهای شناختی مغز مانند تقویت حافظه و تمرکز نیز به‌ خوبی عمل می‌کند. آووکادو سرشار از ویتامین‌های B و C است؛ ویتامین‌هایی که در بدن ذخیره نمی‌شوند و باید روزانه آنها را مصرف کنیم.

این میوه نسبت به سایر میوه‌ها، بیشترین میزان پروتئین را دارد. محتوای اندک قند هم از دیگر امتیازات این میوه‌ است. با توجه به بافت خامه‌ای‌ مانند و نرم آن، گاهی به جای روغن در پخت‌و‌پز می‌توان از آن استفاده کرد.

چغندر

چغندر از بین سبزیجات ریشه‌ای، یکی از مغذی‌ترین گیاهان قابل‌خوردن است و جایگاه ویژه‌ای در فهرست غذاهای سالم دارد. موجب کاهش التهاب می‌شود و به‌خاطر وجود آنتی‌اکسیدان‌ها خاصیت ضدسرطانی بالایی دارد، به خروج سم از خون کمک شایانی می‌کند و نیترات طبیعی موجود در آن موجب راحت‌ترشدن گردش خون و درنتیجه بهبود عملکرد مغز می‌شود. توانایی انجام تمرینات سنگین را بالا می‌برد و سطح عملکرد را بهبود می‌بخشد.

می‌توانید چغندر را به‌صورت آب‌پز میل کنید یا به سالادهایتان مقداری چغندر اضافه کنید و ترکیبی بی‌نظیر و خوش‌طعم ایجاد کنید.

کلم بروکلی

کلم بروکلی یکی از مغذی‌ترین و مفید‌ترین مواد برای تقویت مغز و افزایش قدرت حافظه است. ویتامین K و کولین موجود در آن، حافظه را شاداب و هوشیار نگه‌ می‌دارد. سرشار از ویتامین C است و تنها یک ظرف کوچک آن ۱۵۰ درصد از ویتامین C مورد نیاز روزانه‌ی بدن را فراهم می‌کند. سرشار از فیبر است و کمک می‌کند که زودتر سیر شوید. میتوانید بروکلی را خام مصرف کنید یا آن را بپزید و در غذاهای متنوعی استفاده کنید.

@tajrobeyemanbot

بعد از تعطیلات نوروز به روشنی در چهره برخی افراد مشاهده می شود که خموده و افسرده اند. افراد مورد بحث امروز ما معلمین و دانش آموزان و یا اساتید و دانشجویانند. حال چگونه می شود به جنگ این افسردگی رفت؟

گلایه و بی میلی به بازگشت محیط کار یا مدرسه و دانشگاه از نمونه های بارز روزهای بعد از تعطیلات است، ناراحتی از اینکه چرا زمان خواب های کش دار،تفریحات متعدد و متنوع،دید و بازدید ها،شب زنده داری ها و...به پایان رسیده و حالا باید همچون گذشته در گیر کار شد.

اینکه تعطیلات خوش گذشته،دیدارها تازه شده،از نقاط بکر و جذاب بازدید شده و یا هیچکدام از این ها،تعطیلات را بدون دغدغه و استرسی خاص در منزل سپری کرده ایم،هر کدام از این موارد برای بروز سندروم افسردگی بعد از تعطیلات کفایت می کند تا در اولین روز کاری،سخت ترین آغاز کلید بخورد،آغازی که در طی چند روز گریبان بسیاری از افراد را می گیرد.

اگر چه زمان حلال همه چیز است و بسیاری از این نارسایی ها به تدریج فروکش می کند و زندگی عادی،کار و تلاش روزانه آغاز می شود،اما همان مدت و مقطعی که فرد در سندروم افسردگی طی می کند،آنقدر آزار دهنده و ناراحت کننده است که می طلبد با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی خاص  و برنامه ریزی مدون و اصولی به مصاف آن رفت.

دوستان عزیز و همراه مشاورین از طریق ربات تلگرام، اپلیکیشن و کانال تجربه من و همچنین وبسایت مشاورین کرمان برنامه ای با رعایت اصول برنامه ریزی، برای شما دوستان طراحی گردیده که خدمتتان تقدیم می گردد:

برنامه مطالعاتی پایه هفتم:

برنامه مطالعاتی پایه هشتم:

برنامه مطالعاتی پایه نهم:

همه به دنبال کسب موفقیت بیشتر در تمامی کارهایشان هستند. موفقیت در تحصیل یکی از بزرگترین آرزوهای بشری محسوب میگردد. اما کلید موفقیت کجاست و دست کیست؟!،

کلید موفقیت مطالعۀ هوشمندانه است نه مطالعۀ زیاد و سخت. هرچه در آموزش خود، پیش بروید، به درستی این مطلب، بیشتر و بیشتر پی خواهید برد.
یک یا دو ساعت مطالعه در روز، برای کسب نمرات رضایت‌بخش در دبستان کافی است ولی وقتی وارد دبیرستان می‌شوید، برای انجام همۀ تکالیف و مطالعات خود، در روز، وقت کافی نخواهید داشت، مگر آنکه چگونگی مطالعه و یادگیری هوشمندانه را بدانید.
استثناء است که برخی از دانش‌آموزان می‌توانند، با صرف کمترین تلاش، دورۀ دبیرستان را با موفقیت پشت سر بگذارند.
اکثریت وسیعی از دانش‌آموزان موفق، موفقیت خود را با یادگیری و کاربرد عادات مؤثر مطالعه به دست می‌آورند.
آنچه در ادامه ارائه می‌شود، ده عادت عالی مطالعه است که طبق نتایج تحقیقات، دانش‌آموزان بسیار موفق از آن‌ها استفاده می‌کنند.
می‌خواهید موفق شوید، امیدوار باشید، دست از این ایدۀ خود برندارید، کافی است هریک از این عادات را یاد بگیرید و به کار ببرید، آنگاه خواهید دید که نمرات کلاسی‌تان بالاتر رفت، دانش‌تان بیشتر شد و توانایی جذب و یادگیری اطلاعاتتان بهبود یافت.

ده عادت دانش‌آموزان بسیار موفق

هدفتان چیست؟ 

افزایش ساعت مطالعه؟ تقویت نقاط ضعف درسی؟ افزایش بازدهی مطالعه؟ انتخاب کتابهای کمک درسی مناسب؟ رعایت  شیوه های صحیح مطالعه؟ 

پس چه باید کرد که به همه این‌ها رسید؟ تنها با برنامه‌ریزی

یک برنامه ریزی صحیح و معقول که قابلیت اجرایی هم داشته باشد، از مهمترین عوامل موفقیت هر دانش‌آموز بالاخص دانش‌آموزکنکوری محسوب می‌شود که در ادامه مقاله، به تشریح کامل آن می‌پردازم.

اگر بخواهیم  هر کاری را  با کمترین اشکال ممکن پیش ببریم، ناچار هستیم که آن را از حالت کلی به  اشکال کوچکتری تقسیم کنیم تا بتوانیم با انجام هر کدام از این اجزای کوچکتر،  کل کار را درست انجام داده باشیم، با این تفاوت که آن را دقیقتر، کاملتر و با کمترین نقص پیش برده ایم.

 همراهان کنکوری عزیز، روند برنامه ریزی درسی هم از این قاعده فوق مستثنی نیست. برای  اینکه قادر باشیم یک برنامه ریزی خوب، منسجم و قابل اجرا داشته باشیم، باید آن را به چندین مرحله ذیل تقسیم کنیم:

۱٫ تخمین و محاسبه میزان کل ساعت مطالعه در طول یک هفته.

۲٫ تعیین  مباحث مورد نظر، که بایستی در فاصله بین دو آزمون مطالعه شود.

۳٫ تخمین و محاسبه میزان ساعت موردنیاز  برای مطالعه هر درس یا مبحث.

۴٫ تعدیل، تنظیم و ویرایش نهایی ساعتهای مطالعه موردنیاز مباحث.

۵٫ پخش نهایی مباحث مطالعاتی در طول ایام هفته.

تشریح موارد فوق:

۱-  تخمین و محاسبه میزان کل ساعت مطالعه در طول یک هفته:

برای یک داوطلب کنکوری، ضروری است که ساعت مطالعه بیشتری را نسبت به دورهی دبیرستان داشته باشد، در غیر این صورت نمیتواند نتایج قابل قبولی را از آزمونها، چه درکوتاه مدت و چه در بلندمدت بگیرد. بنابراین با توجه به روزهای کلاسی و زمانهایی که صرف سایر موارد در زندگی شخصی هر فرد میشود، حداکثر وقت مفید مطالعاتی را تعیین کنید. به طور مثال: دانش آموزی که پنج روز در هفته به کلاس میرود و دو روز دیگر هم تعطیل است؛ میزان ساعت مطالعه او  در روزهای مدرسه میتواند بین ۳ تا ۶ ساعت و در ایام تعطیل  بین ۶ تا ۱۲ ساعت باشد که با این حساب میتوان حداقل ۲۵ ساعت و حداکثر تا ۶۰ ساعت در هفته، زمان مفید برای مطالعه در منزل صرف کرد.

(هر چند نباید سقفی برای مطالعه قائل شد.)

توجه ۱:  بعد از تعیین حداکثر ساعت مطالعه، میتوان در صورت نیاز برای عادت کردن به ساعتهای مطالعه بالا، ابتدا از ساعتهای کمتری شروع کرد و سپس درطی ۳ تا ۶ هفته آینده، به حداکثر ساعت مطالعه رسید.

توجه ۲: به طور مثال برای رسیدن به ۳۰ ساعت در هفته، بدین صورت میتوان عمل کرد:

 هفته اول: ۲۰ ساعت، هفته دوم: ۲۳ ساعت، هفته سوم: ۲۵ ساعت، هفته چهارم: ۲۸ ساعت و  هفته پنجم:۳۰ ساعت

۲ – تعیین مباحث موردنظر، که باید در فاصله بین دو آزمون مطالعه شود.

با توجه به برنامه درسی کلاسهای صبح (تکالیف) و محتوای برنامه کنکورهای آزمایشی، حجم مباحث درسی مشخص میشود.

توجه ۱: پرداختن به مباحث ضعیفتر که نیاز به کار بیشتری دارند هم میتواند جزو مباحث درسی باشد که باید در طول هفته مطالعه کرد.

توجه۲: وارد کردن مباحث بیشتر در برنامه مطالعاتی هفتگی در قالب فوق برنامه (خارج از مباحث تدریس شده و برنامه آزمونها) باید در مواقعی انجام شود که شما وقت و انرژی کافی روی مباحث اصلی ( برنامه آزمون و تکالیف) گذاشته باشید و در صورت داشتن وقت اضافه، ابتدا به مباحث ضعیفتر و سپس به فوق برنامه بپردازید.

توجه ۳:  در تعیین نهایی مباحث مورد نظر، به حجم کار تستی و تشریحی موردنیاز در هر مبحث هم دقت کنید، زیرا  در صورت  بلندپروازی، دیگر فرصتی برای مطالعه سایر مباحث باقی نمی ماند.

۳-  تخمین و محاسبه میزان ساعت موردنیاز  برای مطالعه هر درس یا مبحث:

با توجه به تجربه ای که از نحوه مطالعه و  سرعت کار خود دارید، در کنار حجم کار تستی و تشریحی مشخص شده برای هر مبحث، زمان موردنیاز را برای مطالعه و پوشش کامل مباحث هر درس تعیین کنید. به طور مثال، مطالعه جزوهی مبحث  دنباله و سری به همراه حل و بررسی پاسخ  ۵۰ تست، حدود سه ساعت زمان میخواهد که شما میتوانید در  دو جلسه ی یک و نیم ساعته آن را مطالعه کنید.

 ۴-  تعدیل، تنظیم و ویرایش نهایی ساعتهای مطالعه موردنیاز برای مباحث مختلف:

با یک محاسبه ساده، کل ساعت مطالعه اختصاص داده شده به مباحث را  به دست آورید و آن را با میزان ساعتی که میخواهید در طول هفته مطالعه کنید، مقایسه کنید؛

اگر  مساوی بودند که مشکلی وجود ندارد و وارد  مرحله پنجم برنامه ریزی شوید.

اگر زمان کم آوردید یعنی ساعت موردنیاز شما برای مطالعه مباحث، بیشتر از میزان ساعت مطالعه شما در طول یک هفته است، بهتر میباشد که ابتدا تا حد امکان از میزان حجم کار تستی خود بکاهید و در صورت حل نشدن مشکل کمبود زمان، میتوانید مباحث کم اهمیت تر را کنار بگذارید.

(مثل مباحث فوق برنامه ها و حذف مباحث قوی برای دانش آموزان قویتر  و مباحث ضعیف تر برای دانش آموزان ضعیفتر، جهت نتیجه گیری بهتر در آزمونها).

به طور مثال: میخواهید ۳۰ ساعت در هفته، مطالعه داشته باشید ولی مدت زمان مورد نیاز برای مطالعه ی مباحث موردنظرتان، حدود ۳۵ ساعت است یا باید با توجه به گفته های فوق، آن را به ۳۰ ساعت کاهش دهید، یا باید ساعت مطالعه ی خود را به ۵۳ ساعت افزایش دهید.

اگر زمان زیاد آوردید، میتوانید  به حجم کار تستی خود اضافه کنید (یعنی به جای حل  ۵۰ تست در  دنباله و سری، ۷۰ تا تست  را حل کنید.)

۵-  پخش نهایی مباحث مطالعاتی در طول ایام هفته

بعد از مشخص شدن مباحث درسی و مدت زمان مطالعهی هر کدام از آنها، حالا نوبت آن است که با توجه به برنامه هفتگی مدرسه و ایام تعطیلات، مباحث درسی را  در  طول ایام هفته پخش کنید.

چند نکته مهم در روند اجرایی برنامه:

■ در صورت عقب افتادن از برنامه، بهتر است که از زمانهای خالی برنامه در روزهای آتی استفاده کنید تا در حد توان آن را جبران کنید.

■ در ضمن، اگر برنامه مطالعه درسی خاص را زودتر از پیش بینی انجام شده، به پایان رساندید، میتوانید از زمان باقیمانده برای پوشش مباحث عقب افتاده برنامه یا مطالعه بیشتر سایر مباحث دیگر استفاده کنید.

■ شما میتوانید در موارد خاص، زمان و ساعت مطالعه درسی را در طول هفته جابجا کنید.

(توجه کنید که در آینده این موضوع به صورت یک عادت درنیاید.)

■ نباید عدم مطالعه بخشی از برنامه یا انجام ناقص آن، شما را از ادامه کار طبق برنامه منصرف کند. در این گونه موارد، برنامه را به روز اجرا کنید و نگران درسهای مطالعه نشده نباشید.

■ در انتهای هر هفته، برنامه اجرا شده را تحلیل و بررسی کرده و با توجه به آن، برنامه هفته آینده خود را آماده کنید.

■ اختصاص ۳۰ درصد زمان برای مطالعه دروس عمومی و ۷۰ درصد برای دروس اختصاصی، نسبت مناسبی است.

شنیدین که خلاصه‌نویسی خوبه، واستون سواله که چرا خوبه؟ اول اینکه هنگام مطالعه و دقیق خوانی از اصول مهم به شمار می‌آید و در عمیق تر کردن یادگیری مؤثر است. دوم حجم و زمان مرور کمتر شده و امکان مرورهای چندین باره را به شکلی سریع فراهم می ‌کند و سوم اگر به شیوه‌ای صحیح انجام گیرد به هنگام مرور بهتر و مؤثر از خود مطلب مفید واقع می ‌شود و چهارم این امکان را فراهم می‌کند که تمام مطالب و مباحث مرتبط با یک موضوع را که در کتاب درسی، جزوه، کتاب کمک آموزشی و هر منبع دیگری پراکنده باشد را در یک جا جمع ‌آوری کرده و از پراکنده خوانی جلوگیری نمود.

ابزار کار

خلاصه‌ نویسی علاوه بر ابزارهای رایجی که هنگام مطالعه دارید تنها یک ابزار مجزا لازم دارد و آنهم دفترچه یادداشت می‌باشد.از خلاصه ‌نویسی در برگه‌های پراکنده و بدون صحافی خودداری نمایید چرا که با گذر زمان حجم یادداشت‌ها افزایش خواهد یافت و ترتیب آنها به هم خواهد خورد که یافتن و مرتب نمودن آنها زمان و انرژی زیادی می‌طلبد و کاری خسته کننده است. می توانید از یک سر رسید قدیمی یا دفترچه یادداشت با اندازه مناسب برای این منظور استفاده کنید.

روش های مختلف

آنچه که ما با عنوان کلی خلاصه ‌نویسی از آن یاد می کنیم، شامل فنون مختلف یادداشت ‌برداری، حاشیه نویسی، خط کشی زیر جملات، دسته‌ بندی و علامت‌گذاری می‌شود که در ادامه به توضیح در مورد آنها خواهیم پرداخت.

به طور کلی خلاصه ‌نویسی و یادداشت ‌برداری به چهار دلیل پیشنهاد می‌شود: اول اینکه هنگام مطالعه و دقیق خوانی از اصول مهم به شمار می‌آید و در عمیق تر کردن یادگیری مؤثر است. دوم حجم و زمان مرور کمتر شده و امکان مرورهای چندین باره را به شکلی سریع فراهم می ‌کند و سوم اگر به شیوه‌ای صحیح انجام گیرد به هنگام مرور بهتر و مؤثر از خود مطلب مفید واقع می ‌شود و چهارم این امکان را فراهم می‌کند که تمام مطالب و مباحث مرتبط با یک موضوع را که در کتاب درسی، جزوه، کتاب کمک آموزشی و هر منبع دیگری پراکنده باشد را در یک جا جمع ‌آوری کرده و از پراکنده خوانی جلوگیری نمود.

علامت‌گذاری و خط کشی زیر جملات

همانطور که در پست‌های پیش از این راجع به خلاصه نویسی خواندید بهترین فن مطالعه درگیر شدن با مطلب یا به اصلاح مطالعه فعال می‌باشد. علامت‌گذاری سریع ترین روش برای مطالعه فعال بوده و البته نکات مهم را نیز مشخص می‌کند. زمانی که مطلبی را مطالعه می‌کنید جایی که برایتان سؤال باقی می ‌ماند و مطلب را کامل متوجه نمی ‌شوید از علامت سؤال (؟) استفاده نمائید و کنار آن مطلب علامت بزنید. هرجا احساس نمودید منطقه سؤال خیز بوده و به نکته خطرناکی اشاره شده است علامت خطر (!) و جایی که به یک کلمه یا عبارت کلیدی برخوردید دور آن خط بکشید، پاراگراف های مهم را با علامت ضربدر (*) مشخص کنید. به طور کلی هنگام مطالعه استفاده از علامت‌ گذاری سرآغاز خوبی برای مطالعه دقیق و فعال می‌باشد. فراموشی نکنید که این کار را با مداد انجام دهید چرا که ممکن است با پیشروی در مطالعه‌ تان متوجه شوید علامت قبلی اشتباه بوده و نیاز به تغییر داشته باشد. دقت داشته باشید که شلوغ کاری نکنید در استفاده از علامت ‌ها و انتخاب جملاتی که خط کشی می‌ شوند زیاده ‌روی نکنید چرا که در مطالعه‌ های آتی حوصله ‌تان سر می‌رود.

حاشیه نویسی

هر مطلبی که نوشته می ‌شود با هدف انتقال یک سری مطالب جدید و مهم به مخاطب می ‌باشد و برای اینکه این انتقال به نحوی مطلوب و ماندگار صورت پذیرد شرح و بسط و مثال و داستان ‌هایی به آن مطلب جدید و اصلی اضافه می‌شود. به عنوان مثال ساختار یک پاراگراف برای توضیح یک جمله کلیدی است که به طور معمول اولین یا آخرین جمله آن پاراگراف را تشکیل می‌دهد. دومین قدم در راه خلاصه‌ نویسی این است که کلیدی‌ ترین جمله هر پاراگراف را استخراج کرده به زبان خودتان در حاشیه کتاب یا جزوه یادداشت کنید. در پایان هر پاراگراف از خودتان بپرسید این پاراگراف قصد داشت چه مطلبی را به من بیاموزد و آن را در یک جمله و با زبان خودتان، نه کتابی بیان کرده و یادداشت نمایید. به علاوه می‌توانید سؤال، انتقاد و یا هر مطلب دیگری را که مربوط به همان موضوع باشد و در جای دیگری خوانده‌اید را حاشیه‌نویسی کنید. این فرآیند به تمرکز فکر، دقت، حفظ و یادگیری بهتر کمک می‌کند.

یادداشت‌ برداری

اصلی‌ ترین نوع خلاصه ‌نویسی یادداشت ‌برداری می ‌باشد که عبارت است از برداشت کلیدی ‌ترین مفاهیم هر مطلب و ثبت آن در دفترچه‌ای جداگانه به شیوه‌ای خاص که در مرورهای آتی کارایی داشته باشد.

دو ویژگی

هر برگه یادداشت ‌برداری شده باید دارای دو ویژگی مهم باشد. اول اینکه باید خلاصه و کلیدی باشد. یعنی آنچه که یادداشت می‌کنید باید حجمی بسیار کمتر از آنچه که در متن اصلی موجود است داشته باشد. عده‌ای هر خط متن را مهم تلقی می‌کنند و همه را یادداشت می‌کنند این کار هیچ خاصیتی ندارد و از فوایدی که برای خلاصه‌نویسی برشمردیم بهره‌ای نخواهد داشت. دومین ویژگی یادداشت‌ برداری تداعی‌گر بودن یادداشت ‌هاست یعنی همه آنچه را که پاراگراف و متن قصد انتقال آن را داشت به شما انتقال داده و یادآوری می ‌نماید. به بیان ساده یادداشت ‌ها باید مفید اما مختصر باشند.

چگونه یادداشت‌ برداری کنیم

بهتر است قبل از یادداشت‌ برداری با دو فن علامت‌گذاری و حاشیه‌ نویسی مطالب مهم را مشخص نمایید. سپس تمام مطالب مشخص شده را بار دیگر مرور کرده و به شکل کلیدی در دفتر یادداشت ‌برداری ثابت نمایید. دقت داشته باشید یادداشت‌ برداری شما باید شامل تمام نکات اصلی و کلیدی متن باشد تا شما را بی ‌نیاز از مراجعه ‌های بعدی به مطلب بنماید.

بهترین روش

بهترین روش برای یادداشت ‌برداری آن چیزی است که به نام «درخت حافظه»، «شبکه مغزی»، «طرح سازمانی» و «نقشه ذهنی» می ‌نامند. طرح شبکه مغزی یا نقشه‌ذهنی که برای اولین بار توسط «تونی بوزان» معرفی گردید از ساختاری شبیه شبکه‌ های مغزی برخوردار بوده و در به خاطر سپاری مطالب کمک فراوانی می‌کند. بدیهی است این روش بیشتر برای مطالبی که قابل سازمان ‌دهی می ‌باشند مثل انواع آرایه‌ های ادبی، صیغه ‌های فعل، روش رفع ابهام و … کاربرد بسیار بالایی دارد.

روش کار نیز به این شکل است که «تز اصلی» یعنی همان مهمترین و کلیدی ‌ترین نکته کل متن را به شکل افقی در وسط کاغذ نوشته و با شاخه ‌های مختلف «نکات اصلی» را به آن متصل می ‌کنیم و هر نکته اصلی می‌ تواند خود به چندین نکته فرعی و جزیی متصل گردد.

بهترین روش برای یادداشت ‌برداری آن چیزی است که به نام «درخت حافظه»، «شبکه مغزی»، «طرح سازمانی» و «نقشه ذهنی» می ‌نامند. طرح شبکه مغزی یا نقشه‌ذهنی که برای اولین بار توسط «تونی بوزان» معرفی گردید از ساختاری شبیه شبکه‌ های مغزی برخوردار بوده و در به خاطر سپاری مطالب کمک فراوانی می‌کند. بدیهی است این روش بیشتر برای مطالبی که قابل سازمان ‌دهی می ‌باشند مثل انواع آرایه‌ های ادبی، صیغه ‌های فعل، روش رفع ابهام و … کاربرد بسیار بالایی دارد.

روش‌های دیگر

استفاده از نقشه ذهنی  برای همه درس ‌ها امکان‌ پذیر نیست این به عهده شماست که با رعایت اصول آموزش داده شده و با بهره‌گیری از خلاقیت خودتان از فنون مختلف یادداشت‌ برداری استفاده نمائید.

دسته‌ بندی

یکی دیگر روش‌ های مهم خلاصه‌ نویسی «دسته‌بندی» است. این روش برای مباحثی که شامل دسته ‌ها و طبقه‌ بندی‌ های مختلف می ‌باشند بسیار مفید است مانند تاریخ ادبیات و یا احادیث درس دین ‌و زندگی. روش کار نیز به این صورت است که مطالب مختلفی که بتوان در یک دسته قرار داد را یک جا نوشته و دسته‌ بندی می ‌شوند. به عنوان مثال می‌شود شاعران را بر حسب قرن و یا احادیث را بر اساس اشخاص دسته‌ بندی نمود.

تاریخ یادداشت ‌برداری

آخرین نکته مهمی که در خلاصه ‌نویسی باید اجرا نمایید این است که تاریخ یادداشت‌ برداری را درگوشه برگه یادداشت نمایید تا زمان‌ های خاص مرور سر درگم نشوید

تعداد بیشماری از داروخانه ها  بدون نسخه داروهای غیرمجاز می‌فروشند و با ساقی های مواد پارک‌ها تفاوتی ندارند!

در طول سال های گذشته قریب به 12 سال از سوی وزارت بهداشت و درمان و با مجوز این نهاد داروهای ترک اعتیاد زیادی بصورت داروخانه ای و بدون مجوز پزشک توزیع می شوند که راهی باشد برای برون رفت از بحران اعتیاد اما دانش آموزان و والدین باید آگاه باشند با هر سیاستی که این داروهای به اصطلاح ترک اعتیاد در داروخانه ها توزیع و مصرف می شوند، نباید سمت آنها بروند زیرا برای فردی که اعتیاد ندارد  مصرف مواد محسوب می شود! این مطلب به دلیل آگاهی اینجانب از توزیع دارویی قوی تر در این روزها در داروخانه ها به منظور ترک اعتیاد و ... تهیه و تنظیم شد تا آگاهی رسانی باشد برای دانش آموزان این مرزوبوم که بی اطلاع از خطرات مصرف این دارو با مواردی همچون الکل مصرف می کنند که تا کنون منجر به مرگ بسیاری شده است. 

توصیه من به عزیزان همراه مشاورین این است که هر دارویی که نمی شناسید و از سوی دوستان به عنوان قرص سردرد و آرامش بخش و ... به شما پیشنهاد می شود پرهیز کنید. فقط داروهایی که می شناسید -با دیدن بسته آن- مصرف نمایید چون اطلاعات دارویی بر روی قرص ها درج نشده اند و باید از مصرف دارویی که بسته آن را ندیده اید پرهیز نمایید.

این خطر جدی است!!! در این مطلب اسامی داروها درج نشده اند تا برای ترویج نام آنها حرکتی صورت نگرفته باشد اما شما دوست و همراه عزیز حتما به دارویی که از اطرافیان خود در مراسم های مختلف می گیرید توجه نمایید که مثلا قرص را خودتان از بسته آن خارج کرده و مصرف نمایید. این روزها داروخانه ها مانند مراکز پخش مواد و خرده فروش های توی پارک ها خطرناک هستند. امیدوارم مسئولین برای این معضل راهکاری بیاندیشند زیرا داروخانه هایی که دست مستقیم در بازار سیاه دارند و تعدادشان کم نیست از فروش این داروهای خطرناک و اعتیاد آور برای هر سنی کوتاهی نمی کنند و تنها منفعت شخصی و فروش چندبرابر قیمت داروهای غیر مجاز برایشان اهمیت دارد و پر کردن جیبی که با جان مردم سروکار دارد.

آموختن حدس زدن، بخش مهمی از آموزش است. ابتدا به این موضوع باید بپردازیم که اساسا آموزش چیست؟ آه، این سوال همیشگی...! در دوران باستان، آموزش شامل یادگیری برخی از موضوعات مهم «هنری» مانند؛ چگونه خوب صحبت کردن، چگونه خوب رفتار کردن، چگونه امور را بخوبی اداره کردن، بود و برای انجام این مهم، فرد می بایست چیزهایی از قبیل؛ وقایع، ایده ها، ضرب المثل ها، حکمت،نشانه ها و غیره را می شناخت و هر قدر که شخصی بیشتر از این امور می دانست، بهتر می توانست آن شکل از آموزش را نشان دهد.

از آنجا که جهان بیش از پیش پیچیده شد، مقدار موارد دانستن افراد نیز رو به رشد گذاشت. قبل از اختراع گوگل و ویکیپدیا، آموخته های فردی، به شدت، بستگی به توانایی های حافظه فرد و نوع استفاده از وقایع و دانش در جهت انگیزه های او داشت. اما با پیشرفت تمدن بشر، دلیل به عنصر اساسی در بسیاری از موارد زندگی تبدیل گشت. بدین ترتیب آموزش منطبق بر منطق سخت، تفکر انتقادی و توانایی تولید ایده های جدید و راه حل ها از دانش موجود شکل گرفته است. حفظ کردن و بخاطر سپردن به واژه های کثیف تبدیل شده اند و حافظه به عنوان یک راه ساده برای دانستن چیزها بدل گشته است. در واقع آموزش به یک ترکیب بالاتر از مهارت بدل گشته که امروزه بیش از هر چیز دیگری به آن نیاز است.

اغلب دانشجویانم هنگامی که از آنها می خواهم برای جواب به سوالم حدس بزنند، حیرت زده می شوند. حالت صورت آنها و کلماتی که از لب هایشان خارج می شود، به روشنی گویای این سوال است که آیا شما از ما در مورد یک موضوع تکنیکی_ علمی در یک دانشگاه معتبر، می خواهید که جواب را حدس بزنیم؟ بله، در واقع نه تنها از آنها می خواهم که حدس بزنند، بلکه می خواهم تلاش کنم تا اهمیت این مهارت را به آنها ثابت کنم و آن را به آنها آموزش دهم. 

برای اولین بار، یک فیزیکدان ایتالیایی_ امریکایی برنده جایزه نوبل،« انریکو فرمی» این مهارت را در میان دانشجویانش، محبوب کرد.او سوالاتی را مطرح کرد از قبیل؛ چه تعداد تنظیم کننده پیانو در شهر شیکاگو وجود دارند؟ یک اردک چه مسافتی را می تواند پرواز کند؟ واضح است که این سوالات به هیچ وجه با علم و آموزش ارتباط نداشتند. پاسخ دقیق به این سوالات، به عنوان حدس تخمینی و یا محاسبات تخمینی شناخته شده است.

هنر حدس زدن

چرا آقای فرمی می خواست که دانشجویانش توانایی جواب به چنین سوالاتی را داشته باشند؟ چرا حدس تخمینی یک مهارت مهم به حساب می آید؟ من به دانشجویانم که بیشتر آنها رشته های مهندسی می خوانند، می گویم هنگامی که یک ایده یا پروژه دارند و مایل به پیشنهاد دادن به سرپرست خود هستند، یا اگر یکی از اعضا برای آنها پیشنهادی داشت؛ بهتر است که توانایی برآورد سریع هزینه، امکان سنجی مناسب، زمان بندی مورد نیاز و اشکالاتی از این قبیل را داشته باشند. علاوه بر این؛ در صورتی که مایل باشند مقامات مافوق خود را برای نیازهای پروژه های خود متقاعد کنند، آنها باید توانایی نشان دادن اعداد ساده و قانع کننده را به تعدادی از تصمیم گیران امر داشته باشند. برای نمونه؛ شخص باید توانایی برآورد تخمینی آب از دست رفته در رودخانه ای که فاقد سد است را داشته باشد ، یا مقادیر اوقات تلف شده توسط رانندگان و عابران و کارمندان به دلیل نبود برخی از سازه های شهری را و مواردی از این دست . یک سوال ساده و مورد علاقه من برای دانشجویان، محاسبه برآورد مقدار هزینۀ تلف شده توسط آنان برای فرار از کلاس هایی است که والدین آنها برای یک ترم پرداخت کرده اند!

بخشی از مشکل این است که برای انجام یک برآورد خوب، نیازمند برخی وقایع علمی است که ممکن است به راحتی در دسترس نباشد و در اینجاست که مهارت «آموزش حدس» به عنوان یک ابزار مهم، یک نقش اساسی ایفا می کند. در مقابل؛ هنگامی که یک دانشجو یا یک مهندس مایل به نمایش نتیجه محاسبات خود به من باشد، او می باید به سرعت توسط حدس تخمینی قادر باشد مطلبش را اثبات کند. در اینجاست که ترکیب برخی دانش های اساسی، مهارت های ذهنی و تفکر انتقادی باعث می شود که شخص هوشمند در عصر امروز از وقایع در دسترس به سرعت استفاده کند.

حال، قبل از نتیجه گیری، به من اجازه دهید که چند سوال جالب از حدس تخمینی از شما بپرسم؛

در حال حاضر چند نفر در جهان مشغول صحبت با تلفن های همراه خود هستند؟

ضایعات روزانه پلاستیک در ایالات متحده عربی چه مقدار است؟

اگر یک هواپیما دو ساعت تاخیر داشته باشد، در حدود چه مقدار پول تلف می شود؟

انیشتین یکبار گفت: «همه چیز باید به مقدار متناسب ساده شود، ولی نه ساده تر از آن.» منظور او از این گفته این است که انسان باید بتواند مسائل را برای حل کردن، به اندازه کافی، ساده کند. ساده سازی نباید عناصر مهم مانند؛ وقایع علمی کلی، مهارت های منطقی ذهنی و تفکر انتقادی را فدا کند. نیاز ما ادغام این کار به طور کامل با رویکرد آموزش است.

مدت 10 سال است که در شهرستان فهرج مشغول به کار هستم. با تجربه ای که طی این سال ها با تحقیق و مشاهده بدست آورده ام می توانم با اطمینان راسخ بگویم که دانش آموزانی که برنامه ریزی برای تحصیل دارند در طول سال های تحصیل موفق ترند و رتبه های خوبی را در کنکور کسب می نمایند. امور درسی یکی از مهمترین فعالیتهاست که اهمیت زیادی در سایر جنبه‌های زندگی دارد. بر این اساس انجام این فعالیت مهم به نحو احسن بطوری که نتایج خوب و عالی در بر داشته باشد اهمیت زیادی پیدا می‌کند. هیچ کاری بدون برنامه ریزی فعالیتی کامل نخواهد بود. بویژه مسائل درسی و تحصیلی بیشتری دارند، مدت زمان در آنها مهم است و ... .

فواید برنامه ریزی تحصیلی

به روشن شدن اهداف کمک می‌کند.

زمانی که فرد اقدام به تهیه یک برنامه تحصیلی برای خود می‌کند توجه بیشتری به اهداف برنامه مبذول می‌دارد. و این کمک می‌کند تا شناخت بیشتری از اهداف پیدا کند و آنها را دسته بندی می‌کند. اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت را تشخیص دهد و هیچیک را فدای دیگری نکند.

از اتلاف وقت جلوگیری می‌کند.

همچون سایر امور زندگی مسائل تحصیلی نیز از لحاظ تنظیم وقت و زمان دارای اهمیت هستند. برنامه ریزی به فرد کمک خواهد کرد، استفاده مفیدتری از مدت زمانی اختیار بکند و از اتلاف وقت خود جلوگیری نماید. مسأله وقت در برخی موارد تحصیلی همچون نزدیکی امتحانات و در حین برنامه ریزی برای کنکور اهمیت شایان توجهی دارد. از دست دادن وقت برابر خواهد بود با از دست دادن بسیاری از موفقیتها در آینده.

از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند.

استفاده از یک برنامه ریزی استاندارد و با اصول صحیح علمی به فرد کمک خواهد کرد انرژی و توان ذهنی خود را بیهوده به هدر ندهد. در این نوع برنامه ریزیهای استاندارد عمدتا روشهای مفیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد که موجب خواهد شد، فرد بیشترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آن جلوگیری کند. به یک مثال توجه کنید، در برنامه ریزی تحصیلی بر مبنای یافته‌های روانشناسی اصل در نظر گرفته می‌شود، با این محتوا که بعد از مدتی (حدود 45 دقیقه) بعد از شروع مطالعه و یادگیری منحنی یادگیری بسیار پائین می‌آید، بطوری که فرد یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت، مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این قبیل ، فرد برنامه ریزی تحصیلی خود را طوری انجام می‌دهد تا هر 45 دقیقه یکبار استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی شروع به یادگیری نماید.

اصول صحیح برنامه ریزی تحصیلی

اهداف خود را روشن کنید.

برای برنامه ریزی در کلیه امور باید اهداف دقیق و روشنی داشته باشید. این مسأله در برنامه ریزی تحصیلی حائز اهمیت فراوانتری است. برای خود روشن کنید اهداف بلند مدت شما کدامها هستند، اهداف کوتاه مدت کدامها هستند: مثلا:

هدف بلند مدت: قبولی در کنکور دانشگاه سراسری امسال

هدف کوتاه مدت: مطالعه فلان دروس در این ماه یا در این هفته

اهداف خود را زمان بندی کنید.

زمان دقیقی برای هر یک از اهداف کوتاه مدت تعیین کنید. مثلا تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمام خواهید بود.

مطالعه دروس را به صورت موازی انجام دهید.

برخی افراد از شیوه مطالعه تک درسی استفاده می‌کنند. مثلا یک هفته برای یک درس. این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهش بازده یادگیری در آنها می‌شود. توصیه می‌گردد به جای روش تک درسی از شیوه موازی استفاده کنند. به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب کنند و مطالعه کنند. به این ترتیب خواهند توانست از خستگی ذهنی جلوگیری کنند. هر چقدر تنوع در زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد به همان اندازه از خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد. به برنامه‌های زیر با تنوعهای متفاوت توجه کنید.

مطالعه درس فیزیک ، شیمی ، ادبیات در یک هفته شامل 2 روز اول فیزیک ، 2 روز دوم شیمی ، 2 روز سوم ادبیات ، مطالعه درس فیزیک ، شیمی ، ادبیات در یک هفته شامل صبح ، فیزیک - ظهر ، شیمی - عصر ، ادبیات توجه کنید که برنامه ریزی دوم از لحاظ تنوع مناسبتر است، چون در یک روز 3 درس مورد مطالعه قرار می‌گیرد، در حالیکه در روش اول هر 2 روز یک درس و این احتمال بیشتری دارد که موجب خستگی ذهنی شود.

تناسب میان دروس را رعایت کنید.

در برنامه ریزی برای مطالعه دروس خود تناسب ، مسأله مهمی است. به عبارتی تنوع در انتخاب دروس نیز مهم است، انتخاب درسهای فیزیک ، شیمی ، ریاضی در یک مدت زمان مشترک کارآیی خوبی نخواهد داشت. شیوه مطالعه این دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری به همراه خواهد داشت. همه آنها با انواع فرمولها سر و کار دارند و این تداخل مطالب را پیش خواهد آورد. بنابراین بهتر است از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی ، ادبیات ، فیزیک ، یا اگر از شیوه دروسی استفاده می‌کنید که بهتر نیز هست شیمی و ادبیات - فیزیک و بینش - ریاضی و زیست شناسی.

استراحت را در برنامه ریزی خود فراموش نکنید.

در مطالعه تمام وقت خود مثلا زمانیکه برای کنکور یا برای امتحانات برنامه ریزی می‌کنید علاوه بر استراحتی که هر 45 دقیقه یکبار و به مدت یک ربع برای خود در نظر می‌گیرند، هر چند ساعت یکبار مدت زمان طولانیتری برای استراحت مثلا نیم ساعت تا 45 دقیقه در نظر بگیرید و استراحت طولانیتری برای پایان هر مقطع زمانی (مثلا یک هفته ، یک ماه) و شروع مقطع در نظر داشته باشید.

به عنوان مثال دانش آموزی که برای یک هفته خود مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است، بطوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات می‌پردازد. در فاصله هر 45 دقیقه مطالعه ، یک ربع استراحت می‌کند و هر 3 چهل و پنج دقیقه یک استراحت 45 دقیقه‌ای برای خود دارد. در پایان هفته که بعد از ظهر جمعه را در نظر گرفته است بطور کامل به استراحت می پردازد تا هفته بعد را برای مطالعه فیزیک و زیست شناسی در نظر گرفته است با انرژی بیشتری شروع کند.

برنامه ریزی برای طول سال تحصیلی

برنامه ریزی برای طول سال تحصیلی اندک تفاوتهایی با سایر برنامه ریزیهای تحصیلی مثلا آمادگی برای کنکور دارد. به این صورت که اهداف شما با اهداف مدرسه در هم می‌آمیزد و شما برای برنامه ریزی درسی خود تا حدی از برنامه ریزی مدرسه تبعیت می‌کنید. با اینحال شما در کنار اهداف برنامه ریزی شده مدارس که برای شما تعیین می‌کند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه ریزی را نیز رعایت کنید.